Εθνική Πολιτική της Κυπριακής Δημοκρατίας για τις Πρακτικές της Ανοικτής Επιστήμης

Το Υφυπουργείο Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής της Κυπριακής Δημοκρατίας ενέκρινε την Εθνική Πολιτική της Κυπριακής Δημοκρατίας για τις Πρακτικές της Ανοικτής Επιστήμης. Η εν λόγω Εθνική  Πολιτική, η οποία αναθεωρεί την υφιστάμενη «Εθνική Πολιτική Ανοικτής Πρόσβασης στην Επιστημονική Πληροφόρηση στην Κυπριακή Δημοκρατία» (2016), καταρτίστηκε με πρωτοβουλία του Υφυπουργείου Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής (ΥΕΚΨΠ) και είναι αποτέλεσμα συνεργασίας των εμπλεκόμενων τοπικών φορέων του οικοσυστήματος Έρευνας και Καινοτομίας, της Άτυπης Συμβουλευτικής Ομάδας για την Ανοικτή Επιστήμη στην Κύπρο και του Εθνικού Γραφείου Ανοικτής Πρόσβασης (Βιβλιοθήκη Πανεπιστημίου Κύπρου - Ευρωπαϊκό πρόγραμμα OpenAIRE).

Η διαμόρφωση του κειμένου πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο των συναντήσεων της Άτυπης Συμβουλευτικής Ομάδας για την Ανοικτή Επιστήμη στην Κύπρο, ενώ το τελικό κείμενο έτυχε επεξεργασίας από το Υφυπουργείο Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής και ειδικού εμπειρογνώμονα του Εθνικού Γραφείου Ανοικτής Πρόσβασης. Ακολούθως, το κείμενο προωθήθηκε για στοχευμένη διαβούλευση σε σχετικούς φορείς και οργανισμούς έρευνας, στα ακαδημαϊκά ιδρύματα της χώρας, στον Φορέα Διασφάλισης και Πιστοποίησης της Ποιότητας της Ανώτερης Εκπαίδευσης (ΔΙΠΑΕ), στο Εθνικό Συμβούλιο Έρευνας και Καινοτομίας, στον Επικεφαλής Επιστήμονα και στο Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας.

Στο κείμενο της Εθνικής Πολιτικής αναλύονται το πλαίσιο κάτω από το οποίο προωθείται η συγκεκριμένη πολιτική και παρουσιάζονται επεξηγηματικοί ορισμοί, το όραμα, οι στόχοι και τα οφέλη της εφαρμογής πρακτικών Ανοικτής Επιστήμης στην παραγωγή ερευνητικού έργου, οι πρόνοιες εφαρμογής της, τα εργαλεία υλοποίησής της ενώ γίνεται τέλος αναφορά στους τρόπους υποστήριξης, προώθησης και παρακολούθησής της.

Πιο συγκεκριμένα, η Εθνική Πολιτική καλύπτει το πεδίο της πρόσβασης, διατήρησης και επαναχρησιμοποίησης επιστημονικών πληροφοριών:

- την ΑΠ σε επιστημονικές δημοσιεύσεις,

- τη διαχείριση ερευνητικών δεδομένων, συμπεριλαμβανομένης της Ανοικτής Πρόσβασης,

- τη χρήση υποδομών, εργαλείων και υπηρεσιών για την Ανοικτή Επιστήμη, και

- την υιοθέτηση άλλων πρακτικών Ανοικτή Επιστήμη.

Η εφαρμογή της Ανοικτής Επιστήμης στο πλαίσιο της χρηματοδοτούμενης έρευνας από δημόσιους πόρους είναι υποχρεωτική εκτός εάν αυτό δεν είναι δυνατό ή είναι ασύμβατο με την περαιτέρω αξιοποίηση των ερευνητικών αποτελεσμάτων (πρόσβαση «ανοικτή στο μέτρο του δυνατού, κλειστή στο μέτρο του αναγκαίου»). Σημαντικό στοιχείο της Εθνικής Πολιτικής είναι και η δημιουργία πρακτικών που αφενός θα παρέχουν τη δυνατότητα στους ερευνητές να αναπτύσσουν τις κατάλληλες δεξιότητες για την πλήρη συμμετοχή τους στην Ανοικτή Επιστήμη και αφετέρου θα στηρίζουν και ανταμείβουν τους ερευνητές που υιοθετούν νοοτροπία κοινοχρησίας των αποτελεσμάτων της έρευνάς τους μέσω της υιοθέτησης κινήτρων και επιβραβεύσεων.

Το κείμενο της Εθνικής Πολιτικής για τις πρακτικές της Ανοικτής Επιστήμης είναι διαθέσιμο στην ιστοσελίδα του ΥΕΚΨΠ.